Kırıkkale’nin Çelebi ilçesine bağlı Tilki köyünde yaşayan Ilıcan ailesi, tarım ve hayvancılık dalında devletin sunduğu dayanaklarla işletmelerini her geçen yıl büyütüyor. Devletin yüzde 50 hibe dayanağından faydalanarak Brezilya’dan ithal ettikleri 50 adet ‘brangus’ cinsi besilik sığırla işletmelerini büyüten aile, üretim kapasitesini her geçen yıl artırıyor. Toplamda 250 büyükbaş ve 250 küçükbaş hayvan barındıran mandıralarında hem et hem de süt eserleri üretimi yapan Ilıcan ailesi, mahallî iktisada de katkı sağlıyor. İşletmelerini büyütme sürecinde yaşadıkları en büyük meselelerden biri ise çoban bulma ıstırabı. Yerli çoban bulunamadığı için Afganistan asıllı çobanlarla çalışmayı tercih eden aile, bu çalışanlara 35 bin lira aylık fiyat ödüyor. Ilıcan ailesi, kesimdeki yatırımlarını sürdürerek üretim kapasitesini daha da artırmayı ve bölgedeki hayvancılık faaliyetlerinin gelişimine katkı sağlamayı hedefliyor.
İşletme sahibi Tilkili köyü muhtarı Osman Ilıcan (45), İHA muhabirine yaptığı açıklamada, devletten aldıkları dayanakla ithal hayvanların uygun fiyatlı olması sayesinde kar marjının arttığını söyledi. Ilıcan, 2015-2016 yıllarında devletin sağladığı yüzde 50 hibe takviyesi ile makine ve ekipmanlarını modernize ettiklerini belirtti.
“Devletimiz sahiden hoş takviyeler veriyor, ‘Alamıyorum’ diye bir şey yok”
Ilıcan, “İşletmemizde şu anda 250 büyükbaş hayvanımız var. Olağanda mera hayvancılığı yapıyoruz. Hayvanlarımız yazın toprakta otluyor. Kendi işletmemizde ürettiğimiz süt, peynir, tereyağı üzere eserleri kendimiz kıymetlendiriyoruz. Devletin dayanağı şu: İç piyasaya nazaran ithal hayvanlar daha uygun oluyor. Fiyatı uygun olunca da kâr marjım artmış oluyor; bu da dayanak sayılır. Mesela bir hayvanı 60 bin liraya mal etmişsem, bunu öteki bir yerden temin etmeye kalkarsam 80 bin lira bandında oluyor. Çok büyük bir talep var. İthal hayvana da çok büyük talep oldu. Bu işlerin resmi prosedürleri var. Onları yerine getiremezsen dayanak alamıyorsun. Yoksa devletimiz herkesin yanında. Küçükbaş olsun, büyükbaş olsun, tarım eserleri olsun, kanatlı hayvancılık olsun… Bir vakitler genç çiftçilerimiz vardı. Devletimiz sahiden hoş dayanaklar veriyor. ‘Alamıyorum’ diye bir şey yok” diye konuştu.
“Çalıştıracak adam bulamıyoruz”
Hayvancılıkla uğraşanların karşılaştığı en büyük derdin çoban bulunamaması olduğunu söz eden Ilıcan, “En büyük derdimiz personel bulunamaması. Çalıştıracak adam bulamıyoruz. Bu hayvanların otlaması lazım; bunu yapacak adam bulamıyoruz. Çobanlık peygamber mesleği, nitekim rahat. Çok hoş bir iş ancak şimdiki gençlerimiz yapmıyor. Maaşlar da çok yüksek oluyor. Afgan personellere 35 bin lira ile 40 bin lira civarında maaş veriyoruz. Yemesi içmesi bize ilişkin. Allah devletimize, milletimize zeval vermesin. Çok hoş dayanakları ve projeleri var. Çeşit çeşit projeler mevcut; yararlanmak isteyenlere duyurulur. Gençlerimize diyorum ki, Tarım Vilayet Müdürlüklerine gitsinler, araştırsınlar. Projelere müracaat etsinler. ‘Hiçbir şey olmayacak’ diye bir şey yok. Dayanaklarından yararlansınlar, 3-5 hayvanla başlasınlar, işlerini büyütsünler” dedi.
“Tamamıyla bir aile işletmesi”
İşletmenin işleyişi hakkında bilgi veren Yunus Ilıcan (40), “Sabah kalkıyoruz, hayvanları denetim ettikten sonra yemlemesini yapıyoruz. Buzağıları da emdiriyoruz; annesine elde besleme yapmıyoruz. Daha sonra genel bakımlarını yapıyoruz: Sıhhati, alt paklığı, hasta hayvanların tedavisi… Yemi kendimiz yapıyoruz. Külliyen bir aile işletmesi” diyerek aile dayanışmasının bu başarıda büyük rol oynadığını lisana getirdi.
“Toprak bizi çekti, geldik buraya”
Küçük yaşlardan itibaren toprakla iç içe bir hayat süren Ahmet Kürşat Ilıcan (26) ise, aile büyüklerinden öğrendiği sistemlerle hayvancılığında yanı sıra çiftçilik yapmaya devam ediyor. Tarlalarında çoklukla arpa ve buğday ektiğini belirten genç çiftçi Ilıcan, “Toprak bizi çekti, geldik buraya. Babamızdan, dedemizden ne gördüysek tıpkı formda icra ediyoruz işleri. Toprakla uğraşmayı seviyorum. Onun için hiçbir yere gitmeyi hiç düşünmedim. Bizim ülkemiz tarım ülkesi olduğu için üretmemiz lazım. Genel olarak tarlalarımızda arpa, buğday ekiyoruz. Bizim buralar kıraç olduğu için sulu yerimiz çok az. Sular bayağı derine düştü. İklim kurak gittiği için büsbütün burası kıraça döndü. Devletimizin de dayanaklarından faydalanıyoruz. Tarım ve hayvancılık işimizi büyütmeye çalışıyoruz. Biraz da teknolojiye ayak uydurmaya çalışıyoruz” biçiminde konuştu.