T24 Dış Haberler
Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM), İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında tutuklama buyruğu çıkarmıştı. Yakalama buyrukları, Hamas’ın 7 Ekim 2023’te İsrail’e düzenlediği akın ve İsrail’in o tarihten bu yana Gazze’de yürüttüğü askeri harekât sırasında işlendiği argüman edilen savaş cürümleri ve insanlığa karşı işlenen kabahatleri kapsıyor. UCM ayrıyeten Hamas başkanlarından Muhammed Deif hakkında da tutuklama buyruğu çıkarmıştı. İsrail, Deif’i temmuz ayında bir hava akınında öldürdüğünü tez ediyor lakin mahkemenin ön yargılama dairesi mevtini doğrulamak için “bilgi toplamaya devam edeceğini” söyledi.
Mahkeme, 22 yıllık tarihinin en kıymetli kararını vererek birinci kere Batı yanlısı bir devletin başkanını suçlamış oldu. Netanyahu ve Gallant, mahkemeyi kuran Roma Statüsü’nü imzalayan 124 ülkeden rastgele birine seyahat etmeleri halinde tutuklanma riskiyle karşı karşıya.
Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Kurulu, UCM’nin kararını “temelden” reddettiklerini söylerken “Savcının tutuklama buyruğu çıkartmak için tez etmesinden ve bu karara yol açan rahatsız edici süreç yanılgılarından derin tasa duymaya devam ediyoruz” açıklamasında bulundu.
Kanada Başbakanı Trudeau: Karara uyacağız
Kanada Başbakanı Justin Trudeau ise “Herkesin milletlerarası hukuka uyması sahiden çok önemli” diyerek ülkesinin milletlerarası mahkemelerin kararlarına uyacağını da sözlerine ekledi.
Avrupa Birliği (AB) Dış Siyaset Şefi Josep Borrel, kararın “siyasî” olmadığını ve AB üye ülkelerinin mahkeme kararına hürmet duyarak uygulaması gerektğini söyledi. Tüm AB ülkeleri Roma Statüsü’nün tarafı.
|
Roma Statüsü nedir? Roma Statüsü, 15 Haziran 1998-17 Temmuz 1998 tarihleri ortasında toplanan Birleşmiş Milletler Konferası’nın karara bağladığı Memleketler arası Ceza Mahkemesi’nin kuruluş statüsüdür. Milletlerarası Ceza Mahkemesi (UCM); savaş kabahatleri, insanlığa karşı işlenen cürümler, soykırım cürümleri ve akın hatalarına bakan uluslararası bir mahkemedir. UCM kararlarının bağlayıcılığı ülkelerin Roma Statüsü’ne taraf olup olmamasına bağlıdır. Roma Statüsü’ne taraf olan ülkeler, UCM’nin kararlarını uygulamakla yükümlüdür. Taraf olmayan ülkeler mahkemeyi sadece muhakkak kabahatler için yetkilendirebilir. |
AB ülkeleri ne diyor?
Hollanda, İsviçre, İrlanda, İtalya ve İspanya; Roma Statüsü ve memleketler arası hukuka ait taahhüt ve yükümlülüklerini yerine getireceklerini açıkladı.
TIKLAYIN | Tel Aviv idaresi UCM kararına uyacaklarını söyleyen Hollanda Dışişleri Bakanı’nın İsrail ziyaretini iptal etti
Avusturya da mahkeme kararına uyacaklarını açıkladı ancak Dışişleri Bakanı Alexander Schallenberg tutuklama buyruğunun saçma olduğunu söyledi.
Fransa Dışişleri Bakanlığı da yakalama emirlerine vereceği karşılığın UCM tüzüğüne uygun olacağını belirtti lakin “yasal karmaşıklığı” münasebet göstererek Netanyahu’yu tutuklayıp tutuklamayacağını teyit etmekten kaçındı.
Britanya: UCM’nin bağımsızlığına hürmet duyuyoruz
Britanya Başbakanı Keir Starmer da ülkesinin, UCM’nin bağımsızlığına hürmet duyduğunu belirtirken yakalama buyruklarına uyup uymayacaklarına ait net bir açıklamada bulunmadı.
Norveç Dışişleri Bakanı Espen Barth Eide ise “UCM’nin misyonunu adil bir halde yerine getirmesi önemlidir” dedi ve “Mahkemenin davayı en yüksek adil yargılama standartları temelinde yürüteceğine güveniyorum” sözlerini kullandı.
İsveç Dışişleri Bakanı Maria Malmer Stenergard, İsveç ve AB’nin “mahkemenin kıymetli çalışmalarını desteklediğini ve mahkemenin bağımsızlığını ve bütünlüğünü koruduğunu” söyledi.
Stenergard, İsveç topraklarında UCM tarafından haklarında yakalama buyruğu çıkarılan şahısların tutuklanmasına İsveç kolluk kuvvetlerinin karar verdiğini de kelamlarına ekledi.
|
Dışişleri Bakanı Fidan: Umut verici Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, tutuklama buyruğunun “adaletin tecellisi bakımından umut verici” olduğunu kaydetti. Bakan Fidan, X sosyal medya hesabından UCM’nin İsrail Başbakanı Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Gallant hakkındaki tutuklama buyruğuna ait paylaşım yaptı. Fidan, “Uluslararası Ceza Mahkemesinin Netanyahu ve Gallant hakkında açıkladığı tutuklama buyruğu, adaletin tecellisi bakımından umut vericidir.” tabirini kullandı. Söz konusu kararın, Filistinlilere soykırım uygulayan İsrailli yetkililerin adalet önüne getirilmesi bakımından “son derece kıymetli bir adım” olduğunu vurgulayan Fidan, “Uluslararası hukukun bütün kurum ve kurallarıyla, soykırımı cezalandırmak üzere hayata geçmesi için çalışmaya devam edeceğiz” sözlerine yer verdi. Bakan Fidan, “Bu sadece katledilen Filistinlilere değil, bütün ezilen milletlere ve gelecek kuşaklara karşı olan bir yükümlülüğümüzdür” dedi. |